Đại Việt Sử Ký Toàn Thư (Hán – Nôm)

Thánh Tông Thuần Hoàng Đế (hạ) [16a16b]

Bản chụp nguyên văn chữ Hán

Tách câu và Phiên âm

¶ 1 Leave a comment on paragraph 1 0 …… 代除之。[16a*1*1]

¶ 2 Leave a comment on paragraph 2 0 … đại trừ chi.

¶ 3 Leave a comment on paragraph 3 0 一、内外𬋩軍各衛門堂上長官，宜從公詳審所該衛所等官，間有疲劣，如阮致堯、杜有直、杜公奭之類，及闒茸鄙猥、無才幹、不堪任者，閑住，僃奏，送吏部覈實，或改簡任，並劾致職者；更󰱇曾經征戰有噐識幹事者，代除之。[16a*1*4]

¶ 4 Leave a comment on paragraph 4 0 Nhất, nội ngoại quản quân các vệ môn đường thượng trưởng quan, nghi tòng công tường thẩm sở cai vệ sở đẳng quan, gian hữu bì liệt, như Nguyễn Trí Nghiêu, Đỗ Hữu Trực, Đỗ Công Thích chi loại, cập Tháp Nhung bỉ ổi, vô tài cán, bất kham nhiệm giả, nhàn chú, bị tấu, tống Lại bộ hạch thực, hoặc cải giản nhiệm, tịnh hặc trí chức giả; cánh tuyển tằng kinh chinh chiến hữu khí thức cán sự giả, đại trừ chi.

¶ 5 Leave a comment on paragraph 5 0 一、各衛門長官應揀汰者，宜公明，無可好惡，使󰁮措之際愜服眾心。[16a*5*16] 若臧否失實，六科、御史󰱑、憲司檢察紏奏治罪。[16a*7*6]

¶ 6 Leave a comment on paragraph 6 0 Nhất, các vệ môn trưởng quan ứng giản thải giả, nghi công minh, vô khả hảo ố, sử cử thố chi tế khiếp phục chúng tâm. Nhược tàng phủ thất thực, Lục khoa, Ngự sử đài, Hiến ti kiểm sát củ tấu trị tội.

¶ 7 Leave a comment on paragraph 7 0 十二月，十六日，夜，月有食之。[16a*9*1]

¶ 8 Leave a comment on paragraph 8 0 Thập nhị nguyệt, thập lục nhật, dạ, nguyệt hữu thực chi.

¶ 9 Leave a comment on paragraph 9 0 令諸軍習眾陣 [16a*9*12] 于講武殿庭。[16b*1*1]

¶ 10 Leave a comment on paragraph 10 0 Lệnh chư quân tập tượng trận vu Giảng Võ điện đình.

¶ 11 Leave a comment on paragraph 11 0 二十三日，始定婚姻嫁娶󰀩禮。[16b*2*1]

¶ 12 Leave a comment on paragraph 12 0 Nhị thập tam nhật, thủy định hôn nhân giá thú nghi lễ.

¶ 13 Leave a comment on paragraph 13 0 其󰀩禮：凣娶妻，先使媒氏往來定議，然後定親禮；親禮既󰍶，然後議納聘；納娉既󰍶，然後擇日行親迎禮。[16b*2*13]

¶ 14 Leave a comment on paragraph 14 0 Kì nghi lễ: Phàm thú thê, tiên sử mối thị vãng lai định nghị, nhiên hậu định thân lễ; thân lễ kí tất, nhiên hậu nghị nạp sính; nạp sính kí tất, nhiên hậu trạch nhật hành thân nghinh lễ.

¶ 15 Leave a comment on paragraph 15 0 明日見舊姑，三日見于祠堂，其儀序節文，遵如頒降奉行。不得如前男家既行定聘禮，經三四年方許親迎。[16b*4*17]

¶ 16 Leave a comment on paragraph 16 0 Minh nhật kiến cựu cô, tam nhật kiến vu từ đường, kì nghi tự tiết văn, tuân như ban giáng phụng hành. Bất đắc như tiền nam gia ký hành định sính lễ, kinh tam tứ niên phương hứa thân nghinh.

¶ 17 Leave a comment on paragraph 17 0 定都試賞罸例。一、公侯伯及内外武官有任𬋩軍職者，並宜都試。[16b*8*1]

¶ 18 Leave a comment on paragraph 18 0 Định đô thí thưởng phạt lệ. Nhất, công hầu bá cập nội ngoại vũ quan hữu nhiệm quản quân chức giả, tịnh nghi đô thí.

¶ 19 Leave a comment on paragraph 19 0 如法每一試弓箭五枚，手箭 …… [16b*9*8]

¶ 20 Leave a comment on paragraph 20 0 Như pháp mỗi nhất thí cung tiễn ngũ mai, thủ tiễn …

Dịch Quốc Ngữ

¶ 21 Leave a comment on paragraph 21 0 … [16a] việc mà bổ vào thay.

¶ 22 Leave a comment on paragraph 22 0 2 – Bậc trưởng quan các nha môn quản quân trong ngoài, phải công bằng xét kỹ các quan vệ sở dưới quyền mình, nếu có kẻ nào mỏi mệt hèn kém như bọn Nguyễn Trí Nghiêu, Đỗ Hữu Trực, Đỗ Công Thích… cùng những tên đê tiện bỉ ổi, không có tài cán, không làm nổi việc, đáng cho về nghỉ, thì làm bản tâu lên, giao cho Lại bộ xét thực, hoặc đổi đi chỗ ít việc hoặc bắt nghỉ việc; lại chọn những người đã từng qua chinh chiến, có tài năng, kiến thức làm được việc mà bổ vào thay.

¶ 23 Leave a comment on paragraph 23 0 3 – Trưởng quan các nha môn cần lựa thải thì phải công bằng sáng suốt, không được theo sự ưa ghét riêng của mình để khi làm công việc ấy được mọi người thành tâm tin phục. Nếu xét người hay dở mà sai sự thực thì Lục khoa, Ngự sử đài, Hiến ty kiểm xét hoặc tâu để trị tội.

¶ 24 Leave a comment on paragraph 24 0 Tháng 12, ngày 16, ban đêm có nguyệt thực.

¶ 25 Leave a comment on paragraph 25 0 Hạ lệnh cho các quân tập tượng trận [16b] ở sân điện Giảng Võ.

¶ 26 Leave a comment on paragraph 26 0 Ngày 23, bắt đầu quy định nghi lễ hôn nhân giá thú. Các nghi lễ đó là:

¶ 27 Leave a comment on paragraph 27 0 Khi lấy vợ, trước hết phải nhờ mối lái đi lại bàn định, rồi sau mới định lễ cầu thân; lễ cầu thân xong, rồi mới bàn việc dẫn cưới; dẫn cưới xong, rồi mới chọn ngày lễ đón dâu. Ngày hôm sau, [con dâu] chào cha mẹ chồng, ngày thứ ba đến làm lễ ở nhà thờ, phải theo đúng trình tự các nghi thức tiết văn đã ban xuống mà thi hành, không được như trước, nhà trai đã dẫn lễ cưới rồi còn để qua 3, 4 năm sau mới cho đón dâu.

¶ 28 Leave a comment on paragraph 28 0 Định lệ thưởng phạt trong kỳ đô thí¹. Các bậc công hầu, bá và các võ quan trong ngoài, người nào có chức quản quân đều phải dự đô thí.

¶ 29 Leave a comment on paragraph 29 0 Phép thi như sau: Mỗi người thi bắn cung tên 5 phát, ném thủ tiễn …

¶ 30 Leave a comment on paragraph 30 0 ^⇡ 1 Kỳ đô thí: kỳ thi lớn về võ nghệ.