Đại Việt Sử Ký Toàn Thư (Hán – Nôm)

Thái Tổ Cao Hoàng Đế [BK10, 45a45b]

Bản chụp nguyên văn chữ Hán

¶ 1 Leave a comment on paragraph 1 0

Tách câu và Phiên âm

¶ 2 Leave a comment on paragraph 2 0 …… 陳氏後，𮞏明國廣西、雲南各一本。[45a*1*1]

¶ 3 Leave a comment on paragraph 3 0 … Trần thị hậu, đệ Minh quốc Quảng Tây, Vân Nam các nhất bản.

¶ 4 Leave a comment on paragraph 4 0 鈐國公沐晟得書，即行飛奏。明帝得表，出諭文武群臣曰：「論者不達止戈之意，必謂從之不武，但得民安，朕何恤人言。」[45a*1*14]

¶ 5 Leave a comment on paragraph 5 0 Kiềm quốc công Mộc Thạnh đắc thư, tức hành phi tấu. Minh Đế đắc biểu, xuất dụ văn vũ quần thần viết: “Luận giả bất đạt chỉ qua chi ý, tất vị tòng chi bất vũ, đản đắc dân an, trẫm hà tuất nhân ngôn”.

¶ 6 Leave a comment on paragraph 6 0 遂遣工部尙書羅汝敬、徐永達等賫詔，勑封陳暠爲安南國王，󰰾征南兵。[45a*4*5]

¶ 7 Leave a comment on paragraph 7 0 Toại khiển Công bộ thượng thư La Nhữ Kính, Từ Vĩnh Đạt đẳng tê chiếu, sắc phong Trần Cảo vi An Nam quốc vương, bãi chinh nam binh.

¶ 8 Leave a comment on paragraph 8 0 其勑書云：「北者邉臣以書詞來聞，陳情懇懇，有契朕心，可大赦，罪無大小，咸與維新。」[45a*5*15]

¶ 9 Leave a comment on paragraph 9 0 Kì sắc thư vân: “Bắc giả biên thần dĩ thư từ lai văn, trần tình khẩn khẩn, hữu khế trẫm tâm, khả đại xá, tội vô đại tiểu, hàm dữ duy tân”.

¶ 10 Leave a comment on paragraph 10 0 及令帝具陳氏見存子孫之名來聞，遣使󰀋封，[45a*7*11] 朝貢仍遵洪武舊制。[45a*8*11]

¶ 11 Leave a comment on paragraph 11 0 Cập lệnh Đế cụ Trần thị kiến tồn tử tôn chi danh lai văn, khiển sứ sách phong, triều cống nhưng tuân Hồng Vũ cựu chế.

¶ 12 Leave a comment on paragraph 12 0 成山侯王通不待命而先𤤻師者，以帝之急 [45a*9*1] 攻，而徃復書詞諄切，皆廌奉㫖撰也。[45b*1*1]

¶ 13 Leave a comment on paragraph 13 0 Thành Sơn hầu Vương Thông bất đãi mệnh nhi tiên ban sư giả, dĩ Đế chi cấp công, nhi vãng phục thư từ truân thiết, giai Trãi phụng chỉ soạn dã.

¶ 14 Leave a comment on paragraph 14 0 令同知阮滿，隊長阮雷賫書徃西都、古弄二城撤圍，以二城未下故也。[45b*1*15]

¶ 15 Leave a comment on paragraph 15 0 Lệnh đồng tri Nguyễn Mãn, đội trưởng Nguyễn Lôi tê thư vãng Tây Đô, Cổ Lộng nhị thành triệt vi, dĩ nhị thành vị hạ cố dã.

¶ 16 Leave a comment on paragraph 16 0 土人香户王萌等將家小三十九人，奉匹叚名香上進。[45b*3*7]

¶ 17 Leave a comment on paragraph 17 0 Thổ nhân hương hộ Vương Manh đẳng tương gia tiểu tam thập cửu nhân, phụng sất giả danh hương thượng tiến.

¶ 18 Leave a comment on paragraph 18 0 時僞官土軍金香等户之在城者，王通令自願，或去北，或在南，各依所請。[45b*4*11]

¶ 19 Leave a comment on paragraph 19 0 Thời ngụy quan thổ quân kim hương đẳng hộ chi tại thành giả, Vương Thông lệnh tự nguyện, hoặc khứ Bắc, hoặc tại Nam, các y sở thỉnh.

¶ 20 Leave a comment on paragraph 20 0 然願在者多，願去者少。[45b*6*3]

¶ 21 Leave a comment on paragraph 21 0 Nhiên nguyện tại giả đa, nguyện khứ giả thiểu.

¶ 22 Leave a comment on paragraph 22 0 二十九日，遣使陳情于明。[45b*7*1]

¶ 23 Leave a comment on paragraph 23 0 Nhị thập cửu nhật, khiển sứ trần tình vu Minh.

¶ 24 Leave a comment on paragraph 24 0 先是，帝立陳暠，[45b*7*11] 八月已遣使求封。[45b*7*17]

¶ 25 Leave a comment on paragraph 25 0 Tiên thị, Đế lập Trần Cảo, bát nguyệt dĩ khiển sứ cầu phong.

¶ 26 Leave a comment on paragraph 26 0 至是，以翰林待制黎少頴（唐安縣可慕人，即今慕澤也）。[45b*8*6]

¶ 27 Leave a comment on paragraph 27 0 Chí thị, dĩ Hàn Lâm đãi chế Lê Thiếu Dĩnh (Đường An huyện Khả Mộ nhân, tức kim Mộ Trạch dã).

¶ 28 Leave a comment on paragraph 28 0 主書使黎景光並爲審刑院使。[45b*9*7]

¶ 29 Leave a comment on paragraph 29 0 Chủ thư sứ Lê Cảnh Quang tịnh vi Thẩm hình viện sứ.

¶ 30 Leave a comment on paragraph 30 0 國子博 …… [45b*9*19]

¶ 31 Leave a comment on paragraph 31 0 Quốc tử bác …

Dịch Quốc Ngữ

¶ 32 Leave a comment on paragraph 32 0 … [45a] dòng dõi họ Trần, chuyển tới Quảng Tây và Vân Nam nhà Minh mỗi nơi một bản. Kiềm quốc công Mộc Thạnh nhận được thư, lập tức chạy tâu về kinh, vua Minh nhận được biểu, ra dụ cho các quan văn võ rằng:

¶ 33 Leave a comment on paragraph 33 0 “Những người bàn không hiểu ý nghĩa của việc ngừng can qua, hẳn cho rằng làm thế là không có uy vũ¹. Nhưng nếu dân được yên thì trẫm có kể gì lời bàn của người khác”.

¶ 34 Leave a comment on paragraph 34 0 Rồi sai bọn Công bộ thượng thư La Nhữ Kính, Từ Vĩnh Đạt mang chiếu sắc phong Trần Cảo làm An Nam Quốc Vương, bãi quân nam chinh. Sắc thư viết:

¶ 35 Leave a comment on paragraph 35 0 “Gần đây các quan biên ải đem thư tử tâu lên, thấy trình bày rất khẩn thiết, có điều hợp ý với trẫm, đáng được đại xá, không kể là tội lớn hay tội nhỏ, đều cho được sửa đổi duy tân”. Và bảo vua kể rõ tên các con cháu nhà Trần hiện còn sống, tâu lên để sai sứ sang sách phong. Triều cống thì vẫn theo lệ cũ năm Hồng Vũ.

¶ 36 Leave a comment on paragraph 36 0 Thành Sơn hầu Vương Thông không đợi lệnh mà đem quân về trước, vì bị vua đánh gấp, [45b] còn thư từ qua lại lời lẽ rất thành khẩn, đều là do Trãi vâng lệnh soạn thảo cả.

¶ 37 Leave a comment on paragraph 37 0 Sai Đồng tri Nguyễn Mẫn, Đội trưởng Nguyễn Lôi mang thư đến hai thành Tây Đô và Cổ Lộng ra lệnh giải vây, vì hai thành này chưa hạ được.

¶ 38 Leave a comment on paragraph 38 0 Bọn hương hộ² người địa phương là Vương Manh đem vợ con 39 người tới dâng đoạn tấm và hương quý. Bấy giờ đối với ngụy quan, thổ quân và các hộ đãi vàng, tìm hương liệu trong thành, Vương Thông cho họ được tự nguyện về phương Bắc hay ở lại nước Nam theo ý của mình. Nhưng người muốn ở lại thì nhiều, muốn xin đi thì ít.

¶ 39 Leave a comment on paragraph 39 0 Ngày 29, sai sứ sang trình bày với nhà Minh.

¶ 40 Leave a comment on paragraph 40 0 Trước đó, vua đã lập Trần Cảo. Hồi tháng 8, đã sai sứ sang cầu phong.

¶ 41 Leave a comment on paragraph 41 0 Đến đây, lấy Hàn lâm đãi chế Lê Thiếu Dĩnh (người làng Khả Mộ, nay là Mộ Trạch, huyện Đường An), Chủ thư sứ Lê Cảnh Quang đều làm Thẩm hình viện sứ. Quốc tử bác …

¶ 42 Leave a comment on paragraph 42 0 ^⇡ 1 Chữ 武 vũ là do hai chữ 止 chỉ và 戈 qua hợp thành. “Chỉ qua”: có nghĩa là “ngừng việc can qua”. Những bọn quan lại hiếu chiến cho rằng như thế là “bất vũ” nghĩa là không anh hùng, không có uy vũ.

¶ 43 Leave a comment on paragraph 43 0 ^⇡ 2 Hương hộ: là những hộ tìm kiếm hương liệu.