Đại Việt Sử Ký Toàn Thư (Hán – Nôm)

Thái Tổ Cao Hoàng Đế [BK10, 57a57b]

Bản chụp nguyên văn chữ Hán

¶ 1 Leave a comment on paragraph 1 0

Tách câu và Phiên âm

¶ 2 Leave a comment on paragraph 2 0 …… 奉符。[57a*1*1]

¶ 3 Leave a comment on paragraph 3 0 … phụng phù.

¶ 4 Leave a comment on paragraph 4 0 明冊皇長子祈鎮爲皇太子。[57a*1*3]

¶ 5 Leave a comment on paragraph 5 0 Minh sách hoàng trưởng tử Kì Trấn vi Hoàng thái tử.

¶ 6 Leave a comment on paragraph 6 0 三月八日，明正使禮部左侍郎李琦，工部右侍郎羅汝敬，副通政使司右通政黄驥，鴻臚寺卿徐永達來至京。[57a*2*1]

¶ 7 Leave a comment on paragraph 7 0 Tam nguyệt bát nhật, Minh chính sứ Lễ bộ tả thị lang Lý Kỳ, Công bộ hữu thị lang La Nhữ Kính, phó Thông chính sứ ti hữu thông chính Hoàng Ký, Hồng lô tự khanh Từ Vĩnh Đạt lai chí kinh.

¶ 8 Leave a comment on paragraph 8 0 先是，丁未年八月，帝遣黎少穎等進表求封于明，請立陳氏之後。[57a*3*21]

¶ 9 Leave a comment on paragraph 9 0 Tiên thị, Đinh Mùi niên bát nguyệt, Đế khiển Lê Thiếu Dĩnh đẳng tiến biểu cầu phong vu Minh, thỉnh lập Trần thị chi hậu.

¶ 10 Leave a comment on paragraph 10 0 十一月，明遣李琦、汝敬等賫詔諭并赦文，至是到京。[57a*5*5]

¶ 11 Leave a comment on paragraph 11 0 Thập nhất nguyệt, Minh khiển Lý Kỳ, Nhữ Kính đẳng tê chiếu dụ tịnh xá văn, chí thị đáo kinh.

¶ 12 Leave a comment on paragraph 12 0 十八日，遣使如明。[57a*6*4]

¶ 13 Leave a comment on paragraph 13 0 Thập bát nhật, khiển sứ như Minh.

¶ 14 Leave a comment on paragraph 14 0 時李琦、羅汝敬等還，帝遣户部郎中黎國噐（太祖親姪）、范誠等謝恩，樞密僉事何甫、何輦等吿陳暠哀，與琦等偕行。[57a*6*11]

¶ 15 Leave a comment on paragraph 15 0 Thời Lý Kỳ, La Nhữ Kính đẳng hoàn, Đế khiển Hộ bộ lang trung Lê Quốc Khí (Thái Tổ thân điệt), Phạm Thành đẳng tạ ân, Khu mật thiêm sự Hà Phủ, Hà Liễn đẳng cáo Trần Cảo ai, dữ Kỳ đẳng giai hành.

¶ 16 Leave a comment on paragraph 16 0 封次子元龍爲梁郡公。[57a*9*1]

¶ 17 Leave a comment on paragraph 17 0 Phong thứ tử Nguyên Long vi Lương quận công.

¶ 18 Leave a comment on paragraph 18 0 大會諸將文武臣僚，定功行賞，眎功之高下，定爲等級。[57b*1*1]

¶ 19 Leave a comment on paragraph 19 0 Đại hội chư tướng văn vũ thần liêu, định công hành thưởng, thị công chi cao hạ, định vi đẳng cấp.

¶ 20 Leave a comment on paragraph 20 0 以承旨阮廌爲冠服候，司徒陳扞爲左相國，樞密大使范文巧爲太保，並賜國姓。[57b*2*1]

¶ 21 Leave a comment on paragraph 21 0 Dĩ thừa chỉ Nguyễn Trãi vi Quan phục hầu, Tư đồ Trần Hãn vi Tả tướng quốc, Khu mật đại sứ Phạm Văn Xảo vi Thái bảo, tịnh tứ quốc tính.

¶ 22 Leave a comment on paragraph 22 0 分國中爲五道。[57b*3*9]

¶ 23 Leave a comment on paragraph 23 0 Phân quốc trung vi ngũ đạo.

¶ 24 Leave a comment on paragraph 24 0 道置衛軍，衛置總管，大小相維，上下相繋。[57b*3*15]

¶ 25 Leave a comment on paragraph 25 0 Đạo trí vệ quân, vệ trí tổng quản, đại tiểu tương duy, thượng hạ tương hệ.

¶ 26 Leave a comment on paragraph 26 0 又置各道行遣，分掌軍民簿籍。[57b*4*9]

¶ 27 Leave a comment on paragraph 27 0 Hựu trí các đạo Hành khiển, phân chưởng quân dân bạ tịch.

¶ 28 Leave a comment on paragraph 28 0 遣官分祭處山川廟社神祗及先朝陵寝。[57b*4*21]

¶ 29 Leave a comment on paragraph 29 0 Khiển quan phân tế xứ sơn xuyên miếu xã thần kì cập tiên triều lăng tẩm.

¶ 30 Leave a comment on paragraph 30 0 追尊考妣以上謚號。[57b*5*16]

¶ 31 Leave a comment on paragraph 31 0 Truy tôn khảo tỷ dĩ thượng thụy hiệu.

¶ 32 Leave a comment on paragraph 32 0 祖考汀爲昭德皇帝，妣阮氏廓爲嘉淑皇后，考曠爲宣祖皇帝，妣鄭氏蒼爲懿文皇后。[57b*6*7]

¶ 33 Leave a comment on paragraph 33 0 Tổ khảo Đinh vi Chiêu Đức Hoàng Đế, tỷ Nguyễn Thị Quách vi Gia Thục Hoàng Hậu, khảo Khoáng vi Tuyên Tổ Hoàng Đế, tỷ Trịnh Thị Thương vi Ý Văn Hoàng Hậu.

¶ 34 Leave a comment on paragraph 34 0 夏，四月，帝由菩提草殿就居東京城。[57b*8*1]

¶ 35 Leave a comment on paragraph 35 0 Hạ, tứ nguyệt, Đế do Bồ Đề thảo điện tựu cư Đông Kinh thành.

¶ 36 Leave a comment on paragraph 36 0 十五日，帝即位于東京，大赦，改元順天，建國號大越。[57b*8*15]

¶ 37 Leave a comment on paragraph 37 0 Thập ngũ nhật, Đế tức vị vu Đông Kinh, đại xá, cải nguyên Thuận Thiên, kiến quốc hiệu Đại Việt.

Dịch Quốc Ngữ

¶ 38 Leave a comment on paragraph 38 0 … [57a] phụng mệnh làm biểu ngạch.

¶ 39 Leave a comment on paragraph 39 0 Nhà Minh sách phong hoàng trưởng tử Kỳ Trấn làm Hoàng thái tử.

¶ 40 Leave a comment on paragraph 40 0 Tháng 3, ngày mồng 8, chánh sứ nhà Minh là Lễ bộ tả thị lang Lý Kỳ và Công bộ hữu thị lang La Nhữ Kính, phó sứ là Thông chính sứ ty hữu thông chính Hoàng Ký và Hồng lô tự khanh Từ Vĩnh Đạt đến kinh sư.

¶ 41 Leave a comment on paragraph 41 0 Trước đây, tháng 8, năm Đinh Mùi [1427], vua sai bọn Lê Thiếu Dĩnh sang nhà Minh dâng biểu cầu phong, xin lập con cháu nhà Trần. Tháng 11, nhà Minh sai bọn Lý Kỳ, Nhữ Kính mang chiếu dụ và lệnh ân xá sang, đến nay tới kinh sư.

¶ 42 Leave a comment on paragraph 42 0 Ngày 18, sai sứ sang nhà Minh.

¶ 43 Leave a comment on paragraph 43 0 Bấy giờ bọn Lý Kỳ, La Nhữ Kính về nước, vua sai bọn Hộ bộ lang trung Lê Quốc Khí (cháu ruột Thái Tổ), Phạm Thành sang tạ ơn, bọn Khu mật thiêm sự Hà Phủ, Hà Liễn sang báo tang của Trần Cảo, cùng đi với bọn Kỳ.

¶ 44 Leave a comment on paragraph 44 0 Phong con thứ là Nguyên Long làm Lương quận công.

¶ 45 Leave a comment on paragraph 45 0 [57b] Đại hội các tướng và các quan văn võ để định công, ban thưởng, xét công cao thấp mà định thứ bậc.

¶ 46 Leave a comment on paragraph 46 0 Lấy thừa chỉ Nguyễn Trãi làm Quan phục hầu; tư đồ Trần Hãn làm Tả tướng quốc; Khu mật đại sứ Phạm Văn Xảo làm Thái Bảo; đều được ban quốc tính.

¶ 47 Leave a comment on paragraph 47 0 Chia cả nước làm ba đạo. Đạo đặt vệ quân, vệ đặt Tổng quản, lớn nhỏ giữ gìn nhau, trên dưới ràng buộc nhau. Lại đặt chức Hành khiển các đạo để chia giữ sổ sách quân, dân.

¶ 48 Leave a comment on paragraph 48 0 Sai các quan chia nhau đi tế thần kỳ núi, sông, đền, miếu các xứ và lăng tẩm của triều trước.

¶ 49 Leave a comment on paragraph 49 0 Truy tôn thụy hiệu từ khảo tỷ¹ trở lên.

¶ 50 Leave a comment on paragraph 50 0 Tổ khảo Đinh làm Chiêu Đức Hoàng Đế, bà là Nguyễn Thị Quách làm Gia Thục hoàng hậu, cha là Khoáng làm Tuyên Tổ Hoàng Đế, mẹ là Trịnh Thị Thương làm Ý Văn hoàng hậu.

¶ 51 Leave a comment on paragraph 51 0 Mùa hạ, tháng 4, vua từ điện tranh ở Bồ Đề về đóng ở thành Đông Kinh.

¶ 52 Leave a comment on paragraph 52 0 Ngày 15, vua lên ngôi ở Đông Kinh, đại xá, đổi niên hiệu là Thuận Thiên, dựng quốc hiệu là Đại Việt, …

¶ 53 Leave a comment on paragraph 53 0 ^⇡ 1 Cha đã chết gọi là “khảo”, mẹ đã chết gọi là “tỷ”.