Đại Việt Sử Ký Toàn Thư (Hán – Nôm)

Thái Tổ Cao Hoàng Đế [BK10, 64a64b]

Bản chụp nguyên văn chữ Hán

¶ 1 Leave a comment on paragraph 1 0

Tách câu và Phiên âm

¶ 2 Leave a comment on paragraph 2 0 …… 各路縣社等，係某人游手游足，圍棊賭博，官司及軍民捉告治罪。[64a*1*1]

¶ 3 Leave a comment on paragraph 3 0 … các lộ huyện xã đẳng, hệ mỗ nhân du thủ du túc, vi kì đổ bác, quan ti cập quân dân tróc cáo trị tội.

¶ 4 Leave a comment on paragraph 4 0 賭博則刖手五分，圍棊則刖手一分，并無故非官役私聚飲酒者杖一百，容止者减罪一等。[64a*2*8]

¶ 5 Leave a comment on paragraph 5 0 Đổ bác tắc ngoạt thủ ngũ phân, vi kì tắc ngoạt thủ nhất phân, tịnh vô cố phi quan dịch tư tụ ẩm tửu giả trượng nhất bách, dung chỉ giả giảm tội nhất đẳng.

¶ 6 Leave a comment on paragraph 6 0 旨揮路縣社官等：係官印正官掌守。[64a*4*7]

¶ 7 Leave a comment on paragraph 7 0 Chỉ huy lộ huyện xã quan đẳng: Hệ quan ấn chính quan chưởng thủ.

¶ 8 Leave a comment on paragraph 8 0 各路知府掌印，無知府用鎮撫管印，各縣巡察管印，若無鎮撫知府，則用招討或防禦营印。[64a*5*4]

¶ 9 Leave a comment on paragraph 9 0 Các lộ Tri phủ chưởng ấn, vô Tri phủ dụng Trấn phủ quản ấn, các huyện Tuần sát quản ấn, nhược vô Trấn phủ Tri phủ, tắc dụng Chiêu thảo hoặc Phòng ngự doanh ấn.

¶ 10 Leave a comment on paragraph 10 0 有事共議方可使印，然後用之。[64a*7*3]

¶ 11 Leave a comment on paragraph 11 0 Hữu sự cộng nghị, phương khả sử ấn, nhiên hậu dụng chi.

¶ 12 Leave a comment on paragraph 12 0 七日，遣入内檢校平章事黎問，入内大司馬黎銀，入内少傅黎文靈賫金󰀋立右將國開郡公思齊爲國  [64a*7*15] 王攝行國事。[64b*1*1]

¶ 13 Leave a comment on paragraph 13 0 Thất nhật, khiển Nhập nội kiểm hiệu bình chương sự Lê Vấn, Nhập nội đại tư mã Lê Ngân, Nhập nội thiếu phó Lê Văn Linh tê kim sách lập Hữu tướng quốc Khai quận công Tư Tề vi Quốc vương nhiếp hành quốc sự.

¶ 14 Leave a comment on paragraph 14 0 遣入内司㓂黎察、司空黎仁澍，入内司馬黎理，入内少尉黎國𦥷賫金󰀋立梁郡公元龍爲皇太子。[64b*1*6]

¶ 15 Leave a comment on paragraph 15 0 Khiển Nhập nội tư khấu Lê Sát, Tư không Lê Nhân Chú, Nhập nội tư mã Lê Lý, Nhập nội Thiếu úy Lê Quốc Hưng tê kim sách lập Lương quận công Nguyên Long vi hoàng thái tử.

¶ 16 Leave a comment on paragraph 16 0 八日，旨揮大臣文武百官并各路府縣州鎮等，係某人有事至國王與皇太子，用「啓」字不得用「奏」字，并稱呼曰「國王殿下」，曰「太子殿下」。[64b*3*8]

¶ 17 Leave a comment on paragraph 17 0 Bát nhật, chỉ huy đại thần văn vũ bách quan tịnh các lộ phủ huyện châu trấn đẳng, hệ mỗ nhân hữu sự chí Quốc vương dữ Hoàng thái tử, dụng “khải” tự bất đắc dụng “tấu” tự, tịnh xưng hô viết “Quốc vương điện hạ”, viết “Thái tử điện hạ”.

¶ 18 Leave a comment on paragraph 18 0 若國王有宣告號令，即用「國王旨揮」，不得用「勑」字。[64b*6*6]

¶ 19 Leave a comment on paragraph 19 0 Nhược Quốc vương hữu tuyên cáo hiệu lệnh, tức dụng “Quốc vương chỉ huy”, bất đắc dụng “sắc” tự.

¶ 20 Leave a comment on paragraph 20 0 九日，旨揮武自管領，文自行遣以上，孰有男子十五歲以下，九歲以上，許入侍皇太子。[64b*7*7]

¶ 21 Leave a comment on paragraph 21 0 Cửu nhật, chỉ huy vũ tự Quản lĩnh, văn tự Hành khiển dĩ thượng, thục hữu nam tử thập ngũ tuế dĩ hạ, cửu tuế dĩ thượng, hứa nhập thị Hoàng thái tử.

¶ 22 Leave a comment on paragraph 22 0 今月十五日，就學堂點目，内密院官 …… [64b*9*5]

¶ 23 Leave a comment on paragraph 23 0 Kim nguyệt thập ngũ nhật, tựu học đường điểm mục, Nội mật viện quan …

Dịch Quốc Ngữ

¶ 24 Leave a comment on paragraph 24 0 … [64a] và các lộ, huyện, xã rằng:

¶ 25 Leave a comment on paragraph 25 0 Kẻ nào du thủ thực, đánh cờ đánh bạc thì quan ty và quân dân bắt nộp để trị tội. Đánh bạc thì chặt 5 ngón tay, đánh cờ thì chặt 1 ngón tay, những kẻ không phải là việc quan mà vô cớ tụ họp uống rượu thì xử phạt 100 trượng, người chứa chấp bị tội kém một bậc.

¶ 26 Leave a comment on paragraph 26 0 Ra lệnh chỉ cho các quan lộ, huyện, xã rằng:

¶ 27 Leave a comment on paragraph 27 0 Hễ là ấn công thì do viên chánh quan giữ. Ở các lộ thì Tri phủ giữ ấn, không có Tri phủ thì Trấn phủ giữ ấn. Ở các huyện thì Tuần sát giữ ấn. Nếu không có Trấn phủ, Tri phủ thì dùng Chiêu thảo hoặc Phòng ngự giữ ấn. Có việc thì cùng bàn với nhau đáng đóng dấu thì mới dùng.

¶ 28 Leave a comment on paragraph 28 0 Ngày mồng 7, sai Nhập nội kiểm hiệu bình chương sự Lê Vấn, Nhập nội đại tư mã Lê Ngân, Nhập nội thiếu phó Lê Văn Linh mang kim sách lập Hữu tướng quốc Khai quân công Tư Tề làm Quốc [64b] vương, giúp coi việc nước.

¶ 29 Leave a comment on paragraph 29 0 Sai Nhập nội tư khấu Lê Sát, Tư không Lê Nhân Chú, Nhập nội tư mã Lê Lý, Nhập nội thiếu uý Lê Quốc Hưng mang kim sách lập Lương quận công Nguyên Long làm Hoàng thái tử.

¶ 30 Leave a comment on paragraph 30 0 Ngày mồng 8, ra lệnh chỉ cho đại thần và các quan văn võ cùng các lộ, phủ, huyện, châu, trấn rằng:

¶ 31 Leave a comment on paragraph 31 0 Nếu ai có việc đến Quốc vương và Hoàng thái tử thì dùng chữ “khải”, chứ không được dùng chữ “tấu” và xưng là “Quốc vương điện hạ”, “Thái tử điện hạ”. Nếu Quốc vương có tuyên cáo hiệu lệnh gì thì dùng chữ “Quốc vương chỉ huy”, không được dùng chữ “sắc”.

¶ 32 Leave a comment on paragraph 32 0 Ngày mồng 9, ra lệnh chỉ rằng:

¶ 33 Leave a comment on paragraph 33 0 Quan võ từ chức Quản lĩnh, quan văn từ chức Hành khiển trở lên, ai có con trai từ 5 tuổi trở xuống, 9 tuổi trở lên, cho được vào hầu Hoàng thái tử. Ngày 15 tháng này, tới học đường đề kiểm mục, quan Nội mật viện …