Đại Việt Sử Ký Toàn Thư (Hán – Nôm)

Dụ Tông Hoàng Đế (Phụ: Hôn Đức Công Dương Nhật Lễ) [BK7, 26a26b]

Bản chụp nguyên văn chữ Hán

¶ 1 Leave a comment on paragraph 1 0

Tách câu và Phiên âm

¶ 2 Leave a comment on paragraph 2 0 …… 池於後宫御苑。[26a*1*1]

¶ 3 Leave a comment on paragraph 3 0 … trì ư hậu cung ngự uyển.

¶ 4 Leave a comment on paragraph 4 0 池忠積石為山，四面各開，川路通流。[26a*1*7]

¶ 5 Leave a comment on paragraph 5 0 Trì trung tích thạch vi sơn, tứ diện các khai, xuyên lộ thông lưu.

¶ 6 Leave a comment on paragraph 6 0 池上種松竹雜樹及奇花異卉，珍禽異獸 [26a*2*2] 又育於其中。[26a*2*18]

¶ 7 Leave a comment on paragraph 7 0 Trì thượng chủng tùng trúc tạp thụ cập kì hoa dị bôi, trân cầm dị thú hựu dục ư kì trung.

¶ 8 Leave a comment on paragraph 8 0 池之西種雙桂，起雙桂殿名，其殿曰樂清殿，其池曰樂清池。[26a*3*4]

¶ 9 Leave a comment on paragraph 9 0 Trì chi Tây chủng song quế, khởi Song Quế điện danh, kì điện viết Lạc Thanh điện, kì trì viết Lạc Thanh trì.

¶ 10 Leave a comment on paragraph 10 0 又别為小池，令海東人載鹹水潴焉，以玳𤦛魚鼈海物養於池中，又令化州人載鱷魚放之，又有清魚池放清鮒（鮒音付，鯽魚也）魚，並置客都掌之。[26a*4*8]

¶ 11 Leave a comment on paragraph 11 0 Hựu biệt vi tiểu trì, lệnh Hải Đông nhân tải hàm thủy trư yên, dĩ đại mạo ngư biết hải vật dưỡng ư trì trung, hựu lệnh Hóa Châu nhân tải ngạc ngư phóng chi, hựu hữu thanh ngư trì phóng thanh phụ (phụ âm phó, tức ngư dã) ngư, tịnh trí khách đô chưởng chi.

¶ 12 Leave a comment on paragraph 12 0 甲辰，七年（元至正二十四年）。春，二月，造客廊于西殿，直抵黄福門。[26a*8*1]

¶ 13 Leave a comment on paragraph 13 0 Giáp Thìn, thất niên (Nguyên Chí Chính nhị thập tứ niên). Xuân, nhị nguyệt, tạo khách lang vu Tây điện, trực để Hoàng Phúc môn.

¶ 14 Leave a comment on paragraph 14 0 〇夏，四月，召永安宫正掌奉御裴寬與之 [26a*9*5] 飲。[26b*1*1]

¶ 15 Leave a comment on paragraph 15 0 〇 Hạ, tứ nguyệt, triệu Vĩnh An cung Chính chưởng phụng ngự Bùi Khoan dữ chi ẩm.

¶ 16 Leave a comment on paragraph 16 0 寬以計詐，飲盡百升，賞爵二資。[26b*1*2]

¶ 17 Leave a comment on paragraph 17 0 Khoan dĩ kế trá, ẩm tận bách thăng, thưởng tước nhị tư.

¶ 18 Leave a comment on paragraph 18 0 〇五月，帝迎風翫月，飲酒大醉，親浴于江，因此致疾。[26b*1*15]

¶ 19 Leave a comment on paragraph 19 0 〇 Ngũ nguyệt, Đế nghênh phong ngoạn nguyệt, ẩm tửu đại túy, thân dục vu giang, nhân thử trí tật.

¶ 20 Leave a comment on paragraph 20 0 令藥官鄒庚等日夜輪直侍湯藥。[26b*2*15]

¶ 21 Leave a comment on paragraph 21 0 Lệnh dược quan Trâu Canh đẳng nhật dạ luân trực thị thang dược.

¶ 22 Leave a comment on paragraph 22 0 〇秋，七月，疾愈。[26b*3*10]

¶ 23 Leave a comment on paragraph 23 0 〇 Thu, thất nguyệt, tật dũ.

¶ 24 Leave a comment on paragraph 24 0 〇八月，選天下黄男，定三等軍伍，修戰船戰噐，以防邊事。[26b*3*16]

¶ 25 Leave a comment on paragraph 25 0 〇 Bát nguyệt, tuyển thiên hạ hoàng nam, định tam đẳng quân ngũ, tu chiến thuyền chiến khí, dĩ phòng biên sự.

¶ 26 Leave a comment on paragraph 26 0 〇冬，十月，恭肃王元昱卒。[26b*4*19]

¶ 27 Leave a comment on paragraph 27 0 〇 Đông, thập nguyệt, Cung Túc vương Nguyên Dực tốt.

¶ 28 Leave a comment on paragraph 28 0 乙巳，八年（元至正二十五年）。春，正月，占人掠化州春遊民。[26b*6*1]

¶ 29 Leave a comment on paragraph 29 0 Ất Tị, bát niên (Nguyên Chí Chính nhị thập ngũ niên). Xuân, chính nguyệt, Chiêm nhân lược Hóa Châu xuân du dân.

¶ 30 Leave a comment on paragraph 30 0 先是化州俗，每年春正月，會士女鞦韆於󰜏陽。[26b*7*1]

¶ 31 Leave a comment on paragraph 31 0 Tiên thị Hóa Châu tục, mỗi niên xuân chính nguyệt, hội sĩ nữ thu thiên ư Bà Dương.

¶ 32 Leave a comment on paragraph 32 0 占人於前年十二月潜伏化州源頭，至是奄至，擄掠人口以歸。[26b*8*1]

¶ 33 Leave a comment on paragraph 33 0 Chiêm nhân ư tiền niên thập nhị nguyệt tiềm phục Hóa Châu nguyên đầu, chí thị yểm chí, lỗ lược nhân khẩu dĩ quy.

¶ 34 Leave a comment on paragraph 34 0 〇冬，十一月，詔諒江山僚等軍鎮守 …… [26b*9*7]

¶ 35 Leave a comment on paragraph 35 0 〇 Đông, thập nhất nguyệt, chiếu Lạng Giang Sơn Liêu đẳng quân trấn thủ …

Dịch Quốc Ngữ

¶ 36 Leave a comment on paragraph 36 0 … [26a] hồ ở vườn ngự trong hậu cung. Trong hồ xếp đá làm núi, bốn mạch đều khai ngòi cho chảy thông nhau. Trên bờ hồ trồng thông, tre và các thứ hoa thơm cỏ lạ. Lại nuôi chim quý, thú lạ trong đó. Phía tây hồ trồng hai cây quế, dựng điện Song Quế. Lại gọi tên điện là điện Lạc Thanh, tên hồ là hồ Lạc Thanh. lại đào một hồ nhỏ khác. Sai người Hải Đông chở nước mặn chứa vào đó, đem các thứ hải vật như đồi mồi, cua, cá nuôi ở trong hồ. Lại sai người Hóa Châu chở cá sấu đến thả vào đó. Lại có hồ Thanh Ngư để thả cá thanh phụ [cá diếc]. Đặt chức khách đô để trông coi.

¶ 37 Leave a comment on paragraph 37 0 Giáp Thìn, [Đại Trị] năm thứ 7 [1364], (Nguyên Chí Chính năm thứ 24).

¶ 38 Leave a comment on paragraph 38 0 Mùa xuân, tháng 2, xây dãy khách lang ở Tây điện, thẳng đến cửa Hoàng Phúc.

¶ 39 Leave a comment on paragraph 39 0 Mùa hạ, tháng 4, gọi Chánh chưởng phụng cung Vĩnh An là Bùi Khoan cùng [26b] uống rượu. Khoan lập mẹo uống vờ hết 100 thăng rượu, được thưởng tước 2 tư.

¶ 40 Leave a comment on paragraph 40 0 Tháng 5, vua đi hóng gió chơi trăng. Vì uống rượu quá say, lại lội xuống sông tắm, nên bị ốm. Sai quan thầy thuốc là bọn Trâu Canh thay nhau hầu thuốc thang.

¶ 41 Leave a comment on paragraph 41 0 Mùa thu, tháng 7, vua khỏi bệnh.

¶ 42 Leave a comment on paragraph 42 0 Tháng 8, chọn hoàng nam trong nước, định 3 bậc quân ngũ, sửa soạn thuyền chiến và vũ khí để phòng việc biên cương.

¶ 43 Leave a comment on paragraph 43 0 Mùa đông, tháng 10, Cung Túc Vương Nguyên Dục mất.

¶ 44 Leave a comment on paragraph 44 0 Ất Tỵ, [Đại Trị] năm thứ 8 [1365], (Nguyên Chí Chính năm thứ 25).

¶ 45 Leave a comment on paragraph 45 0 Mùa xuân, tháng giêng, người Chiêm Thành cướp dân đi chơi xuân của Hóa Châu.

¶ 46 Leave a comment on paragraph 46 0 Trước đây, theo tục Hóa Châu, tháng giêng hàng năm, trai gái họp nhau ở Bà Dương chơi trò đánh đu. Người Chiêm đã nấp sẵn ở đầu nguồn Hóa Châu từ tháng 12 năm trước, đến khi ấy ập tới cướp bắt đem về.

¶ 47 Leave a comment on paragraph 47 0 Mùa đông, tháng 11, xuống chiếu cho các quân Sơn Lão¹ ở lạng Giang trấn giữ …

¶ 48 Leave a comment on paragraph 48 0 ^⇡ 1 Sơn Lão quân: quân các dân tộc miền núi.